Overlijden Paul Perpête

Geacht publiek. Inderdaad. Publiek. Ik kan in een tekst die terugblikt op de rol die Paul Perpête gespeeld heeft bij de Koninklijke Toneelgroep Streven geen andere metafoor gebruiken dan een theatermetafoor.

Voor zij die al langer het reilen en zeilen van onze toneelvereniging volgen hoef ik niet te uit te leggen hoe groot Pauls verdiensten voor onze vereniging zijn. Voor de anderen kan ik volstaan met te zeggen dat we met zijn overlijden afscheid moeten nemen van een werkelijk iconische Strevenfiguur.

Paul Perpête was gedurende 17 jaar voorzitter van toneelgroep Streven. Je hoort het goed. Zeventien jaar! Hij bestuurde onze vereniging met vaste hand. De enige manier die hij volgens mij kende. Omringd door een sterke bestuursploeg bestuurde hij niet alleen, hij stuwde onze toneelvereniging ook naar ongekende artistieke hoogten en hij mocht menig landjuweel de lucht insteken. In het voetbal zou men zeggen; een échte winnaar.

En hij deed dat op zijn geheel eigen wijze: volhardend, enthousiast en met het vaste voornemen om elke hindernis die op de weg naar succes van zijn geliefde Streven kwam, uit de weg te ruimen. In overleg als het kon, zijn beslissing doorduwend als het moest. En ja, soms moest het.

Ik herinner mij mijn eerste opdracht bij het prestigieuze Streven: regie-assistent bij ‘Agnes of God’. Een voorstelling waarmee we in Zwevegem werden uitgenodigd door het Zwevegems Theater om een achttal gastvoorstellingen te spelen. En van die acht voorstellingen, was Paul Perpête minstens drie keer aanwezig. Eén keer om te kijken, een keer om ons een hart onder de riem te steken en één keer allicht om de afgesproken gage voor toneelgroep Streven cash in ontvangst te nemen. Hoewel dit laatste eerder uit mijn fantasie werd geboren dan wel uit mijn geheugen geplukt.

Ik heb het nog even nagekeken op Google Maps: de afstand Mortsel – Zwevegem klokt af op 102 km. Enkele reis. Paul reed dus 612 km omdat hij vond dat een voorzitter zichtbaar en aanwezig moest zijn. Ik wist dus meteen uit welk hout deze voorzitter gesneden was.

Maar niet enkel achter de schermen was Paul een drijvende kracht. Ook op de scène kon hij groots uitpakken. Misschien minder exuberant dan ander grote namen van zijn generatie maar met ingetogen kracht herinner ik hem als aan karakteracteur die je als regisseur graag in je cast had. Tegelijkertijd moeten we hem roemen om zijn komisch talent. Tempo, timing, vis comica… Paul had het allemaal.

Het was ook onder het bewind van Paul dat ik als jonge blaag de kans kreeg om mijn eerste regie bij Streven te voeren ‘ Van de brug af gezien’. Dat getuigde van geloof en veel vertrouwen, want verder dan een regie bij het MJT reikte mijn ervaring toen nog niet. Ook dat kenmerkte Paul. Hij vertrouwde graag op mensen die al even meeliepen maar twijfelde niet om jonge mensen een kans te geven. Misschien was dat de ondernemer in hem die sprak: stilstaan is achteruit gaan en ook wel ‘you win some, you lose some’.

Ik heb zelf het genoegen gehad om verschillende keren met Paul de scène te delen. Daarbij heb ik vooral dankbare herinneringen aan ‘De Olifantman’ en ‘Hotello’ waarin ik mocht ervaren hoeveel hij kon ‘geven’ als acteur en hoe serieus hij dat acteren nam. Ik mocht Paul ook een aantal keer verwelkomen in  casts van stukken die ik regisseerde. Bijvoorbeeld als de vader van de jonge Alan in ‘Equus’ of als de gepensioneerde professor in ‘Nonkel Vanja’ en ook daar heb ik kennis mogen maken met zijn genereuze inborst.

De laatste jaren ging het met de gezondheid van Paul op en af. Maar als zijn lijf het toeliet was hij van de partij. Zo zagen we hem nog de hele avond fier rechtop staan op de (uitgestelde) receptie naar aanleiding van ons 75-jarig bestaan. Nu ik er over nadenk, misschien wel de laatste keer dat ik hem zag.

Mijn woorden en deze tekst schieten ruim tekort om het belang te schetsen van de rol die Paul gespeeld heeft in de rijke geschiedenis van de Koninklijke Toneelgroep Streven. En wat we wel eens vergeten is dat verenigingen worden gebouwd op de schouders van reuzen. Paul was zo’n reus. En ik durf vandaag zeggen: Deze reus gaan we nooit vergeten. Dankjewel Paul. Voor alles.  

Bert Daems

Voorzitter Koninklijke Toneelgroep Streven

Zaterdag 16 september 2023